Sortowanie kart (card sorting)

Sortowanie kart to jedna z metod oceny użyteczności, w której angażowani są użytkownicy do pogrupowania informacji zamieszczanych na stronie internetowej. Uczestnicy sesji sortowania kart proszeni są o zorganizowanie treści danej witryny w sensowny i logiczny dla nich sposób. Użytkownicy przeglądają elementy składowe serwisu opisane na kartach, a następnie grupują je w utworzone przez siebie kategorie. Ich zadaniem jest również zaproponowanie nazw poszczególnych kategorii i elementów.

Sortowanie kart jest pomocne w projektowaniu struktury serwisu internetowego oraz podczas podejmowania decyzji o zawartości strony głównej i nazewnictwie etykiet poszczególnych kategorii. Wynikiem badania jest informacja na temat właściwej, gdyż logicznej dla użytkowników, organizacji treści witryny.

Istnieją dwa rodzaje technik sortowania kart: otwarte oraz zamknięte. W pierwszej technice, uczestnicy są proszeni o podzielenie kart na grupy, które tworzyć będą logiczną całość, a następnie nazwanie każdej z nich. Technika ta stosowana jest w celu poznania i zrozumienia, jak użytkownicy grupują zawartość i co każda kategoria dla nich oznacza. W zamkniętym sortowaniu kart uczestnicy przyporządkowują karty do kategorii już stworzonych. Sprawdza się to najlepiej podczas pracy z predefiniowanym zestawem kategorii w celu poznania, gdzie użytkownicy szukaliby danych treści. Najlepszym rozwiązaniem jest przeprowadzenie obu technik sortowania kart. Najpierw otwartej, aby określić kategorie, a następnie zamkniętej, by przekonać się o efektywności zastosowanych etykiet poszczególnych grup.

Card sorting
Czasem karteczek do posortowania może być bardzo dużo…
[Photo: Flickr by @juhansonin (CC BY 2.0)]
Proces badania „Card Sorting” składa się z trzech głównych etapów: przygotowania, przeprowadzenia sesji oraz analizy wyników. Na początku przygotowywana jest lista najważniejszych tematów, treści i rodzajów informacji, które znaleźć się mają na stronie internetowej. Każdy temat zapisywany jest na osobnej karcie indeksu. Kart nie powinno być zbyt dużo (powyżej 100) i należy ograniczać ich liczbę, za optimum przyjmuje się ok. 50 kart. Ponadto przygotowuje się czyste karty, aby uczestnicy mogli je wykorzystać jako nowe tematy zaproponowane przez siebie oraz jako główne kategorie. Zadbać również należy o właściwą logistykę sesji. Przygotowane jest odpowiednie miejsce z wystarczająco dużym stołem i ułożonymi na nim kartami w jego dolnym rogu oraz rezerwowany jest zasób czasu dla uczestnika oraz moderatora. Coraz częściej stosuje się również tablice oraz karty, które są do niej przyczepiane. Czas sesji to ok. 1 h, ponadto w tym czasie uczestnik jest obserwowany przez moderatora, którego zadaniem jest sporządzanie notatek obrazujących pracę oraz tok myślenia użytkownika.

Podczas sesji uczestnik jest proszony o zapoznanie się z kartami oraz o pomoc w znalezieniu informacji, jakie kategorie powinny znaleźć się na stronie głównej witryny i jak powinny zostać nazwane. Należy pozwolić użytkownikowi na dodawanie nowych kart, które pełnią rolę dodatkowych hiperłączy oraz odkładania niektórych na bok, gdy są uważane za niepotrzebne. Ponadto użytkownik powinien przekazywać informacje na temat podejmowanych decyzji oraz jakie znaczenie ma dla niego każda z grup w celu poznania oraz zrozumienia myśli i filozofii użytkownika. W przypadku powstania zbyt wielu kategorii użytkownika zachęca się do spróbowania połączenia ich lub stworzenia struktury drzewiastej. Stosowane są również karty o różnych kolorach, które należy przyporządkować do stworzonych kategorii na zasadzie skojarzeń barw i nazw.

Ułatwieniem dla gromadzenia i analizy danych jest zastosowanie numerów na każdej karcie. Analiza danych opiera się najczęściej na porównaniu sesji różnych użytkowników, pod względem mapy serwisu, zaproponowanych nazw oraz profilu uczestnika. Należy zwrócić uwagę na najczęściej stosowane nazewnictwo i zaproponowane kategorie, a również na zależności i największe różnice w sesjach.

Sesję, w zależności od liczby uczestników oraz rodzaju obserwacji, można przeprowadzać na różne sposoby. Jednym z nich jest klasyczne podejście, gdzie angażowana są jedna osoba sortująca karty oraz obserwator. Pozwala to na zdobycie najpełniejszej informacji o sposobie myślenia jednostki. Sesję można również poprowadzić dla wielu osób jednocześnie, którzy wspólnie decydują o kategoriach, co umożliwia bezpośrednie konfrontowanie sposobów myślenia.

Specjalistyczne oprogramowanie pozwala na przeprowadzenie sesji komputerowych, w czasie których analizowane są wszystkie ruchy, czas decyzji oraz ich kolejność. Ta metoda jednak nie gwarantuje pozyskania informacji o sposobie myślenia, lecz pozwala na prowadzenie badań na szeroką skalę, w sposób zdalny, gromadząc dużą ilość danych statystycznych.

Sortowanie kart pozwala na ocenę ścieżki nawigacji oraz mapy witryny. Dzięki tej metodzie poznawane są właściwe i intuicyjne kategorie oraz ich nazewnictwo. Sortowanie kart jest też źródłem przydatnych informacji w zakresie tworzenie architektury zawartości serwisu.

Przykładowe programy do sortowania kart:

  • OptimalSort
  • Ditto
  • UsabilityTools
  • xSort
  • CardZort.

To nie wszystko – chcesz więcej?

Dopisz się teraz do listy odbiorców, żeby otrzymywać ekskluzywne treści i wartościowe materiały od Krainy Biznesu.

Wysyłamy…
Wspaniale! Dopisałeś/aś się.

Paweł Kopyść Opublikowane przez:

Projektant, strateg, konsultant. Projektuje doświadczenia, produkty i usługi cyfrowe. Zdobywał doświadczenie pracując nad systemami CRM i aplikacjami dla linii lotniczych. Obecnie zanurzony w rozwój platformy do projektowania, usprawniania i zarządzania doświadczeniami (XM - Experience Management) w firmie Qualtrics. Fascynat innowacji społecznych oraz roli etyki w nowych technologiach. Dzieli się wiedzą, żeby wspólnymi siłami budować lepszą cywilizację.