Dlaczego oceniamy użyteczność?
Pomimo, że w literaturze o tematyce użyteczności znaleźć można konkretne zalecenia nie oznacza to, że stosując się do tych reguł firmowa witryna internetowa osiągnie użyteczność na najwyższym poziomie. Wytyczne usability dają jedynie kierunek do stworzenia dobrze zaprojektowanych witryn.
Web-usability w ramach szeroko pojmowanej użyteczności odnosi się do trudnych do oszacowania czynników. Ocena wydajności użytkownika, wysiłku intelektualnego, czy postaw jest zawsze narażona na zbytni subiektywizm. Duża liczba wytycznych użyteczności oraz atrybutów ją opisujących rodzi problemy obiektywnej oceny usability. Ocena użyteczności pozwala jednak na poznanie największych problemów projektu oraz miejsc, w których witrynę można ulepszyć. Pomimo trudności i braku najlepszego rozwiązania użyteczność należy mierzyć.
Trudności jakie napotyka zespół badawczy to wybór właściwych metod poznawczych, ustalenie odpowiedniej skali oceny oraz przyjęcie stosownego kryterium oceny. Wyniki badań, które zostaną przeprowadzone w sposób właściwy, pozwolą na stworzenie strony, która będzie bardziej przyjazna dla użytkowników oraz łatwiejsza to „nauczenia się”, a użytkownicy witryny będą bardziej usatysfakcjonowani.
W jaki sposób możńa ocenić stronę internetową?
Najczęściej ocenianymi czynnikami podczas badań stron www są:
- Skuteczność – zdolność użytkownika do skutecznego posługiwania się stroną internetową w celu znalezienia potrzebnych informacji lub zrealizowania konkretnych zadań.
- Wydajność – zdolność użytkownika do jak najszybszego ukończenia zadań z łatwością i bez frustracji.
- Satysfakcja – liczba użytkowników zadowolonych z przebiegu wykonywanej pracy podczas korzystania z witryny internetowej.
- Częstotliwość i nasilenie błędów – liczba popełnionych błędów podczas korzystania określonego czasu użytkowania serwisu, ocena powagi błędów oraz sposobów ich rozwiązywania.
- Zdolność zapamiętywania – na ile użytkownik jest w stanie zapamiętać działanie systemu, aby następnym razem efektywnie z niego korzystać.
Jak zmierzyć użyteczność?
Ocena wskaźników użyteczności może odbywać się dwojako: można je wyrazić za pomocą miar ilościowych lub jakościowych. Miary ilościowe odnoszą się najczęściej do danych o wydajności oraz częstotliwości błędów i zwykle przedstawiają sytuację z perspektywy czasu przeszłego (co rzeczywiście się stało). Miary jakościowe związane są z satysfakcją użytkowników i przedstawiają ich referencje oraz sugestie. Badania jakościowe można próbować wyrażać za pomocą skali liczbowej w celu łatwiejszej analizy danych oraz usprawnienia metod porównawczych.
W dzisiejszych czasach zauważyć można właściwy trend, polegający na wykorzystywaniu wielu dziedzin nauki w praktyce biznesowej. Jednym z tego efektów jest podejście do użyteczności stron internetowych jako do mechanizmu, który usprawni przepływ informacji, pozwoli na oszczędności oraz przełoży się na większe przychody. W tym celu mierzy się współczynnik konwersji (ang. conversion rate), czyli stosunek liczby pożądanych akcji do liczby ich wykonania przez użytkownika.
Nie ma jednak odpowiedzi na pytania w jakim kolorze powinno się stosować przyciski, aby zwiększyć liczbę kliknięć. Nie ma też jasnej odpowiedzi na pytanie jak długo, jak często zadawać sobie to pytanie oraz ile pieniędzy wydać, aby poznać na nie odpowiedź. Becker (2008) uważa, że najlepszym sposobem na właściwą ocenę użyteczności jest prowadzenie testów oraz badań z rzeczywistymi użytkownikami, aż do chwili osiągnięcia pełnego zadowolenia osób badanych.
To nie wszystko – chcesz więcej?
Dopisz się teraz do listy odbiorców, żeby otrzymywać ekskluzywne treści i wartościowe materiały od Krainy Biznesu.
