7 obszarów, które musisz poprawić na swojej stronie internetowej

Witryny internetowe są uważane za jedną ze strategicznych części biznesu i ich wykorzystanie może służyć do różnych celów. Prowadzenie analiz statystycznych ruchu na witrynie to dzisiaj rzecz naturalna i zautomatyzowana w przedsiębiorstwach, a analiza zachowań użytkowników równie ważna jak koncepcja wizerunkowa. Strony www zatem są monitorowane i doskonalone w celu zwiększenia pozycji konkurencyjnej. Korzyści jakie można osiągnąć usprawniając witrynę internetową skłaniają do oferowania nowych usług oraz zwiększania satysfakcji użytkowników. Właściciele stron internetowych unikając ciągłego przeprojektowania serwisów od nowa, opierają swoje działania na badaniach użyteczności oraz doraźnym wdrażaniu usprawnień.

Celem analiz witryn internetowych jest ocena ich użyteczności, która nakreśla obszary wymagające ulepszenia, a wdrożone usprawnienia wpływają pozytywnie na kondycję całego przedsiębiorstwa. Poprawa użyteczności firmowych witryn internetowych jest kluczowa w konkurowaniu o klientów w Internecie. Warto zatem pochylić się nad definicją oraz ideą użyteczności jako wymiaru jakości witryn internetowych.

1. Użyteczność

Użyteczność (ang. usability) odnosi się do jakości interakcji człowieka z komputerem i jest postrzegana jako parametr oceniający jakość interfejsu użytkownika oraz jego prostotę w używaniu [Nielsen 2000]. Samo słowo „użyteczność” odnosi się ponadto do metod usprawnienia intuicyjności interfejsu przy procesie jego projektowania.

W języku polskim słowo usability tłumaczone jest właśnie jako „użyteczność”, ale w przypadku witryn internetowych odnosi się również do ergonomii aplikacji webowych. Zatem usability traktowane jest jako dziedzina zajmującą się ergonomią i funkcjonalnością urządzeń oraz aplikacji. Web-usability postrzegane jest za to jako budowanie ergonomicznych oraz intuicyjnych w obsłudze stron www. Pojęcie użyteczności w tym kontekście obejmuje intuicyjną nawigację, zapewnienie zrozumiałej komunikacji dla użytkownika czy ułatwienie mu wyszukiwania informacji.

Powszechnie znane kryteria jakości witryn internetowych, które związane są ściśle z użyteczności, są następujące [Nielsen 2003]:

1. Łatwość uczenia się – zdolność użytkowników do wykonania podstawowych czynności po raz pierwszy.
2. Wydajność – szybkość wykonywania zadań przez doświadczonych użytkowników.
3. Łatwość zapamiętywania – zdolność do zapamiętywania i przypominania sobie projektu powracając po okresie jego niewykorzystywania.
4. Błędy – liczba błędów popełnianych przez użytków oraz zdolność ich rozwiązywania.
5. Satysfakcja – poziom zadowolenia z użytkowania.

Do równie ważnych atrybutów jakości witryn internetowych, które stanowią podstawę do usprawnień stron www zalicza się przydatność występująca w parze z funkcjonalnością (czy to, co oferuje się użytkownikowi, jest mu potrzebne?). Kolejnym, ważnym aspektem jest zaprojektowanie witryny w sposób, aby spełniała oczekiwania odbiorców. Za najlepszy sposób usprawniania witryn oraz oceny użyteczności uważa się zatem badania z rzeczywistymi użytkownikami, które przeprowadzane są iteracyjnie do momentu osiągnięcia wystarczającego poziomu satysfakcji odbiorców [Becker 2008]. Poniżej przedstawiono przykładowe obszary związane z usprawnianiem witryn internetowych.

2. Optymalizacja konwersji

W praktyce biznesowej duży nacisk kładzie się nie tylko na usprawnianie witryny pod kątem jakości jej interfejsu, ale przede wszystkim optymalizacji współczynnika konwersji (ang. conversion rate – CR), który stanowi stosunek liczby pożądanych akcji, do liczby wykonania ich przez użytkownika. Dzięki temu przedsiębiorstwa uzyskują lepsze wyniki, a strona internetowa spełnia swoje cele skuteczniej.

3. Optymalizacja dla wyszukiwarek (SEO)

Optymalizacja witryny dla wyszukiwarek internetowych (ang. Search Engine Optimisation – SEO) odnosi się do poprawy w zakresie jej widoczności dla silników i robotów wyszukiwarek internetowych. Optymalizacja witryn w tym kontekście odnoszona jest do działań prowadzonych bezpośrednio na stronie internetowej (jej budowa, treść, struktura, technologia). Usprawnienia będą pozytywnie wpływały na indeksację przez wyszukiwarki internetowe. Witryna dzięki temu osiągać może lepszą ocenę i stąd jej wyższa pozycja w wynikach wyszukiwania. Bezpośrednią korzyścią z tego faktu jest większe prawdopodobieństwo odnalezienia witryny przez użytkowników Internetu, a co za tym idzie większy ruch na danej stronie internetowej.

4. Dopasowanie do potrzeb użytkowników

Witryna internetowa powinna zaspakajać potrzeby jej użytkowników. Koniecznym staje się zatem zaprojektowanie witryny optymalizując satysfakcję użytkowników oraz realizację celów jej właścicieli. Podkreślić należy, że odbiorcami serwisu mogą być nie tylko klienci przedsiębiorstwa, ale również partnerzy, pracownicy czy konkurenci.

Przed projektowaniem strony internetowej koniecznym staje się poznać grupę odbiorców danej witryny. W celu poznania potrzeb oraz preferencji użytkowników przeprowadza się badania marketingowe takie jak badania preferencji, zogniskowany wywiad grupowy czy analiza segmentacyjna. Badania te ze względu na metody pozyskiwania danych podzielić można na:

• bezpośrednie (wywiady, obserwacje, nagrania wideo),
• pośrednie (statystyki logów serwera, analityka internetowa, analiza artefaktów, ankiety internetowe).

Zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie metody pozwalają na określenie wymagań użytkowników oraz analizę segmentacyjną. Stworzyć należy profil odbiorcy witryny zawierający szczegółowe informacje dotyczące wieku, płci, wykształcenia, języku, motywów wejść na witrynę, najczęstszego źródła wejść, postrzegania danego przedsiębiorstwa, preferowanego stylu, wyznawanych wartości w życiu itp. Szczegółowe poznanie interesariuszy pozwala na odpowiedni dobór treści, dostosowanie oferty oraz charakterystyki witryny do potrzeb oraz oczekiwań użytkowników.

Za najlepiej opłacalny i najskuteczniejszy sposób pozyskiwania informacji o klientach są wywiady i spotkania. Przebadanie ok. 10 osób pozwolić może na właściwe zidentyfikowanie celów oraz preferencji nawet 80% użytkowników danej witryny internetowej [Trawis 2003].

5. Architektura zawartości

Kolejną płaszczyzną możliwych usprawnień jest architektura zawartości. Należy zadbać o przemyślaną oraz dobrze zaprojektowaną dla użytkowników strukturę zawartości. Najczęstszymi błędami jest zbyt płytka lub zbyt głęboka struktura. Odpowiedni poziom kategoryzacji treści w postaci drzewa pozwoli na sprawniejszą penetrację informacji zamieszczonych na witrynie internetowej. Projekt serwisu internetowego przewidywać powinien ponadto możliwy rozwój witryny związany z jednej strony z przybywającymi treściami, a z drugiej strony nowymi funkcjami. Niewłaściwa architektura skutkuje problemami nawigacyjnymi. Należy unikać wielopłaszczyznowego podziału nawigacji na mniejsze działy. Prezentowanie wielu elementów wpływa dezorientacyjnie na użytkownika, utrudniając szukanie właściwych podstron czy zapamiętywanie architektury serwisu.

6. Funkcjonalność

Funkcjonalność witryny odnosi się do nieskomplikowanej oraz intuicyjnej nawigacji pozwalającej na łatwe skanowanie zawartości. Usprawnianie witryny pod względem funkcjonalności odnosi się również do dostępu do mapy strony, właściwego układu menu, form odnośników, liczby animacji czy wyszukiwarki.

Zatem oprócz selekcji treści zadbać należy również o ich właściwą prezentację. Trudności w znalezieniu informacji są utożsamiane przez użytkowników jako jej brak. Konsekwencją tego jest opuszczenie serwisu. Informacje dla odbiorców powinny być łatwo dostępne. Oprócz udostępniania informacji pozostałe cele witryny również powinny być łatwo osiągalne.

7. Elementy graficzne

Kolejnym obszarem częstych usprawnień witryny jest kolorystyka oraz wygląd graficzny witryny. Obecnie ludzie żyją w ciągłym pośpiechu dlatego nie potrzebują czytać wszystkiego a jedynie najważniejsze bądź wyrywkowe informacje. Użytkownicy Internetu zatem nie analizują szczegółowo treści, a jedynie skanują zawartość [Krug 2000]. Uwaga koncentrowana jest jedynie na elementach szczególnie istotnych bądź interesujących w danym momencie. W związku z tym rekomenduje się publikację jedynie krótkich bloków treści oraz elementów graficznych opartych na skojarzeniach i atrakcyjnych dla odbiorców. Zaleca się stosowanie kolorów o wysokim kontraście pomiędzy krojem czcionki a tłem witryny. Pod względem wyglądu witryny istotną rolę odgrywają gusta użytkowników, czyli dopasowanie projektu graficznego do profilu czy stylu życia odbiorców oraz aktualnie panujących trendów.

Korzyści oraz konieczność usprawnień

Obecnie aby osiągać sukces przy pomocy stron internetowych przedsiębiorstwa inwestują w poprawę użyteczności swoich witryn. Tylko najlepsze serwisy internetowe zyskują sympatię użytkowników. Poprawa błędów i usprawnienie newralgicznych obszarów przyczynia się do większej liczby zawieranych transakcji generując wyższy przychód. Uproszczenie procesów oraz skrócenie czasu operacji jest źródłem oszczędności dla firmy.

Efekty działań usprawniających witrynę są przemnażane przez liczbę użytkowników. Korzyści skali wpływają motywująco przede wszystkim na osoby decyzyjne. Inwestycja na poprawę użyteczności jest znacznie bardziej opłacalna niż wydatki na promocję, gdyż większa sprzedaż utrzymuje się na podwyższonym poziomie, a nie incydentalnie.

Szacuje się, że 10% budżetu na projekt witryny internetowej przeznaczane powinno być na poprawę użyteczności [Nielsen 2003]. Uzasadniają to korzyści, które można osiągnąć. Usprawniony projekt serwisu internetowego przekłada się na zwiększenie liczby zawieranych transakcji, zwiększenie liczby rejestracji, obniżenie kosztów czy bardziej efektywną pracę personelu. Zatem analiza użyteczności oraz badania marketingowe pozwalają na poznanie słabych stron projektu oraz obszarów wymagających usprawnienia.

___

Literatura:

Nielsen, J. (2000), Designing Web Usability, New Riders, Indianapolis.
Nielsen, J. (2003), Usability 101: Introduction to Usability (dostępne 03 kwietnia 2012).
Travis, D. (2003), E-commerce Usability. Tools and techniques to perfect the on-line experience, Taylor & Francis, Londyn.